Vorig jaar vond in de maanden maart tot en met augustus in de Koorkerk in Middelburg een aantal bijzondere concerten plaats, met voornamelijk eigentijdse muziek op het programma. Messiaen, Breuker, Feldman, Manneke en Dupré in combinatie met Sweelinck – het was een minder gangbare programmering in een ongebruikelijke mix en gespeeld op piano en orgel, waarbij het Van Vulpen-orgel onverwachte klankmogelijheden bleek te bezitten.

Er was belangstelling voor en er is vraag naar meer. Voldoende reden voor organisator Ad van ’t Veer om opnieuw voor een concert met actuele muziek te zorgen. Dat gaat plaatsvinden op zondag 27 januari. In de Koorkerk treden dan op de sopraan Priscilla van der Feen en organist/pianist Rien Balkenende. Zij brengen een eigentijds en avontuurlijk programma met orgelwerk van Louis Andriessen en van zijn vader Hendrik Andriessen. Ook muziek van Olivier Messiaen zal klinken. Verder prachtige songs voor sopraan en piano van de Amerikanen George Crumb en Charles Ives. De Songs van Ives gaan over het leven: van blijheid en droefenis, van humor en melancholie, van banaliteiten en de meest diepzinnige overwegingen. Vrijwel alle werken worden op dit bijzondere concert voor het eerst in Middelburg ten gehore gebracht.

Priscilla van der Feen is een Middelburgse zangeres, zij voltooide haar studie solozang aan de Conservatoria van Amsterdam en Utrecht bij Lucia Meeuwse en Pierre Mak.  Zij treedt als soliste op bij verschillende ensembles en oratoria.

Rien Balkenende studeerde orgel, piano en kerkmuziek aan het Rotterdamse Conservatorium. Rien Balkenende is een veel gevraagd kamermuziek speler zowel op orgel als op piano. Hij is als privé- en muziekschool docent werkzaam in Middelburg.

Het concert begint om 15.30 uur. De toegang is gratis; bij de uitgang wordt een bijdrage gevraagd ter dekking van de kosten.

 

PROGRAMMA

Olivier Messiaen (1908-1922)
Vocalise étude (1935) (sopraan, piano)
Trois Mélodies (1930) (sopraan, piano)
Regard du Père (deel 1 uit Vingt Regards sur l ‘Enfant Jesus ) (1944)  (piano)

Hendrik Andriessen (1892-1981)
Toccata per organo (1917) (orgel)

Louis Andriessen (1939)
De goddelijke routine (2017) (orgel)

George Crumb (1929)
Three early songs (1947) (sopraan, piano)

Olivier Messiaen
Dieu parmi nous (deel 9 uit La Nativité du Seigneur) (1935) (orgel)

Charles Ives (1874-1954) (sopraan, piano)
Memories (1897)
Dreams (1933)
Songs my mother taught me (1895)
Charlie Rutlage (1922)

 

LOUIS ANDRIESSEN

De goddelijke routine is het eerste orgelwerk van Louis Andriessen (1939), één van de grote componisten van onze tijd. Hij schreef het in opdracht van de Andriessen/De Klerk Stichting ter gelegenheid van het festival in Haarlem dat in 2017 plaatsvond ter herdenking dat Hendrik Andriessen (vader van Louis) en Albert de Klerk respectievelijk 125 en 100 jaar geleden werden geboren.
De titel is ontleend aan een boek van Louis Hoyack (1893-1967), een filosofisch auteur die bevriend was met Mondriaan en geïnspireerd werd door de soefi-mystiek. Hoyack schreef over de goddelijke orde die in het heelal werkt en waaraan de mens zich niet kan onttrekken, de goddelijke routine. Louis Andriessen associeerde deze term met ‘route’, ‘weg’, en daarmee met het taoïsme. Tegelijkertijd was er de jeugdherinnering aan de onmystieke ‘routine’ van zijn orgel spelende vader en hij naast hem op de orgelbank zat.
Het werk bestaat uit twee aaneengesloten delen. Het eerste deel begint met de introductie van een zestal gegevens, materiaal dat steeds wordt uitgebouwd en zijn weg probeert te vinden, maar af en toe tot stilstand komt en weer opstart. In het tweede deel worden de gegevens meer en meer gecombineerd, er is een vrijwel constante beweging toenemend in sterkte, leidend naar een indrukwekkend hoogtepunt, dat op het allerlaatste moment in slechts vier maten diminueert naar een pianissimo afsluiting.
‘De goddelijke routine’ is door Gonny van der Maten op 16 september 2017 in de Haarlemse kathedrale basiliek St.-Bavo ten doop gehouden. Deze uitvoering werd 26 september op Radio 4 uitgezonden.
Bron: Het Orgel, jaargang 113 (2017), nr. 6.

 

OLIVIER MESSIAEN (1908-1992) was een Frans componist en pianist. Hij wordt gerekend tot één van de belangrijkste componisten van de 20e eeuw. Hij schreef orkestwerken, veel piano- en orgelmuziek en een opera. Zijn oeuvre is sterk gekleurd door zijn christelijke geloof, dat hij op een persoonlijke, moderne en kleurrijke wijze verklankt.

HENDRIK ANDRIESSEN (1892-1981) kwam uit een katholieke familie van kunstenaars. Hij studeerde orgel en compositie aan het Amsterdamse Conservatorium en van 1927-1949 was hij daar docent. Vanaf 1937 werd hij directeur aan het Utrechts Conservatorium. Van 1949 tot 1957 was hij directeur aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Als componist was hij zeer productief: orgel-, vocale-, kamermuziek en orkestwerken.

GEORGE CRUMB (1929). De Amerikaanse componist George Crumb begon al op vroege leeftijd met componeren. De drie vroege liederen Night, Let It Be Forgotten en Wind Elegy zijn op tekst van Robert Southey en Sara Teasdale. George Crumb’s muziek confronteert vaak contrasterende muziekstijlen. De referenties variëren van muziek uit de westerse kunstmuziektraditie tot hymnes en volksmuziek tot niet-westerse muziek. George Crumb’s reputatie als componist van prachtige partituren heeft hem tot één van van de meest uitgevoerde componisten in de hedendaagse muziekwereld gemaakt. Zijn werk wordt getypeerd door het gebruik van ongebruikelijke klankkleuren en speeltechnieken.

CHARLES IVES (1874-1954) Het grote liedoeuvre van de Amerikaanse componist Charles Ives wordt met recht wel als een autobiografie beschouwd. Over een periode van bijna veertig jaar schreef hij ruim 150 liederen. De talloze onderwerpen waarover de liederen gaan, laten zien wat Ives in het leven raakte. De muziek is verrassend gevariëerd: van eenvoudig tot virtuoos, van hymne tot mars, van traditioneel tot experimenteel. Zijn muziek weerspiegelt de idealen en tegenstrijdigheden van het burgerlijke Amerika aan het begin van de 20e eeuw.